زندگی نامه
سعدی شیرازی
{ فوت ۶۹۱ ه ق }
مشرف الدین مصلح بن عبدالله سعدی شیرازی از بزرگان و نوابغ شعر و ادب زبان دری است . اثار سعدی عبارت است از دیوانه یا کلیات سعدی که شامل غزلیات ؛ طیبات ؛ بدایع؛ ملمعات ؛ رباعیات و ترجیعات و دیگر بوستان و گلستان .
سعدی مسلما در غزل استاد است و همچنین شعر تعلیمی را به اخرین مدارج ان رسانیده است.
از اوست :
یکی گفت با صوفیی در صفا ندانی فلانت چه گفت از قفا
بگفتا خموش ای برادر بخفت ندانسته بهتر که دشمن چه گفت
کسانی که پیغام دشمن برند زدشمن همانا که دشمن ترند
کسی قول دشمن نیارد بدوست جز ان کس که در دشمنی یا را اوست
=========================================================
مولانا جلال الدین محمد بلخی
{ فوت ۶۷۲ ه ق }
مولانا جلال الدین محمد بن بها ء الدین محمد بن حسین الخطیبی معروف به مولوی از بزرگترین شاعران عارف بود . در بلخ متولد شد و شعر عرفانی را به حد ا علی رسانید و نفود معنوی و ادبیش نه تنها در زاد گاهش « بلخ » بلکه در ایران هند و پاکستان و ماوراء النهر و حتی به مغرب زمین سرایت کرد . آثارش مثنوی ؛ کلیات شمس ؛ فیه مافه ؛ مجالس سبعه و مکاتیب است :
از اوست
آتشی افتاد در عهد عمر
همچو چوب خشک میخورد اوحجر
در فتاد اندر بنا و خانها
تازد اندر پرمرغ و لانها
=======================================================
سنایی غزنوی
{ فوت ۵۴۵ ه ق }
حکیم ابو المجد مجدود بن آدم ازشاعران بزرگ قرن ششم بود . از آثار او دیوان شعر است که شامل قصاید و غزلیات و مقطعات می باشد . دیگر حدیقة الحقیقه ؛ سیرالعباد الی المهاد ؛طریق التحقیق ؛ کارنامه بلخ مثنوی هایی به نام عشقنامه و عقل نامه است سنایی را میتوان نخشتین غزلسرای عارف دانست که افکار و اصطلاحات عرفانی را با مضامین عاشقانه آمیخته است . میتوان او را یگانه عاشر دورانسار زبان دری دانست .
از اوست :
ای دل غافل مباش خفته در این مرحله
طبل قیامت زدند خیز که شد قافله
روز جوانی گذشت موی سیه شد سپید
پیک اجل در رسید ساخته کن راحله
آنکه ترا زاد مرد وانکه زتو زاد رفت
نیست از این جز خیال نیست از آن جز خله
